ROBIĄC UŻYTEK. ŻYCIE W CZASACH POSTARTYSTYCZNYCH SKŁADA SIĘ Z WYSTAWY ORAZ PROGRAMU PUBLICZNEGO, W KTÓRYCH BIERZE UDZIAŁ PONAD STU UCZESTNIKÓW

Exchange Library

Lise Skou
Exchange Library

Plakat reklamujący Exchange Library, 2016, dzięki uprzejmości Lise Skou

Exchange Library (Wymiennik) jest działającym w skali 1:1 sklepem spółdzielczym założonym przez artystkę Lise Skou w Aarhus, na północy Danii. Kooperatywa bazuje na wymianie pomiędzy spółdzielcami, którzy nie kupują i sprzedają rzeczy, tylko raczej wypożyczają je sobie nawzajem. Biblioteka działa na zasadzie członkostwa. Za niewielką subskrypcją (ok. 30 złotych miesięcznie) otrzymuje się dostęp do jej zasobów – narzędzi, ubrań, lokalnych przetworów. Jeżeli ktoś potrzebuje chociażby narzędzi – zamiast je kupować w supermarkecie, wypożycza je z wymiennika, a następnie zwraca. W wypadku artykułów spożywczych działa zasada barteru i uczciwej wymiany – jeżeli ktoś „wypożyczy” ciastko, trudno mu je oddać w nienaruszonym stanie. Zamiast niego może do wymiennika wstawić dżem albo owoce z przydomowego ogródka. Kooperatywa działa także ponadlokalnie, towary transportuje się poprzez wykorzystanie wolnego miejsca w bagażach osób, które podróżują pomiędzy Aarhus i innymi miejscowościami. Pieniądze gromadzone dzięki składkom przeznaczone są na utrzymanie biblioteki, niewielkie wynagrodzenia dla kurierów i obsługę wymiennika. Kooperatywa jest zarządzana demokratycznie przez wszystkich członków. Wynagrodzenia w niej są uzależnione jedynie od nakładu pracy a nie od jej rodzaju, doświadczenia, płci czy zawodu osoby ją wykonującej. Exchange Libary jest eksperymentem z alternatywnymi ekonomiami, na rzecz którego Lise Skou robi użytek z możliwości oferowanych przez świat sztuki. Jednak celem spółdzielni jest uniezależnienie się od systemu publicznych grantów i wytworzenie niezależnego artystycznego habitatu, podtrzymywanego zaangażowaniem spółdzielców. Exchange Library jest efektem zainspirowanych feministyczną ekonomią poszukiwań bardziej równościowych systemów pracy, wymiany i dystrybucji dóbr.

 

Raport prezentowany na wystawie składa się z plakatu użyczonego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie na czas trwania wystawy. Dzięki uprzejmości Lise Skou