Współczynnik widoczności

Współczynnik widoczności oznacza nie tyle fizyczną widoczność jakiejś osoby czy przedmiotu, co raczej instytucjonalne urządzanie pola widzenia. Współczynnik widoczności określa poziom rozpoznania jakiegoś przedmiotu czy osoby jako wartościowej, godnej uwagi, włączenia do kolekcji, wystawienia, zaproszenia, wysłuchania. Innymi słowy, widoczność, o której tutaj mowa, ma więcej do czynienia z byciem zauważonym i docenionym niż ze zdolnością do odbijania promieni światła. Na zinstytucjonalizowaną widoczność pracuje szereg mechanizmów, które w świecie sztuki są wyraźnie powiązane z figurą celebrowanego artysty (kuratora, autora) oraz celebracją ich dzieł. Dane dzieło sztuki uzyskuje wysoki współczynnik widoczności, kiedy trafia do kolekcji, nawet jeżeli nigdy nie będzie wystawione z magazynu na światło dzienne. Podobnie artysta może mieć wysoki współczynnik instytucjonalnego rozpoznania, nawet jeżeli widz nigdzie i nigdy go nie zobaczy, z różnych przyczyn. Paradoksalnie, urządzanie widoczności jest relacją władzy, możliwą dlatego, że ona sama pozostaje nierozpoznana jako pewna forma przemocy. Z jednej strony, bardzo często w procesach nadawania instytucjonalnej widoczności wyrządza się krzywdę tym osobom czy praktykom, które lepiej funkcjonują poza zinstytucjonalizowanym polem widzenia. Często na siłę próbuje się je skatalogować, wyrwać z rodzimych habitatów i przeszczepić do artystycznego mainstreamu. Takie operacje nader często kończą się obumarciem skądinąd żywotnych okazów czy praktyk. Z drugiej strony, o widoczność toczą się zacięte boje, napędzane marzeniami o fortunie i sławie. Ci, którzy w nich przegrywają, zasilają ciemną materię sztuki. Nieliczni wygrani mogą o sobie powiedzieć „1% to my”. Wciąż jednak płacą swoistą cenę za takie wyróżnienie, muszą się poddać władzy instytucjonalnego spojrzenia i konwencjom regulującym ich widoczność.